Solun je prestonica grčke kulture. Drugi po veličini grad u svetu poznatiji kao Tesaloniki, Salonika ili Saloniki, dao je Grčkoj najveće muzičare, umetnike, pesnike i mislioce.
Iako su u antičko doba daleko veću slavu imali drugi gradovi poput Pidne u oblasti Pieria, koja je bila baza ove regije, budući da su tako odlučili tadašnji kraljevi ili Filipi, drevni grad u istočnoj Makedoniji, koji je osnovan oko godine 360. pne. pod imenom Krenid, a novo ime mu je nadenuo makedonski kralj Filip drugi, Solun je procvetao pod rimskom vladavinom i još više tokom vizantijske ere.
Vizantijsko nasleđe je vidljivo širom celog grada i njegovi spomenici čine deo UNESCO lokacija svetske baštine. Solun je prvi put utvrđen 31. godine p.n. e. od strane kralja Kasandra, a nazvan je po njegovoj supruzi Tesaloniki, rođenoj sestri velikog vojskovođe Aleksandra Makedonskog. Upravo ovde apostol Pavle preneo je poruku o hrišćanstvu.
Solun je bio drugi najvažniji grad vizantijskog carstva, pored Carigrada, i pun je lepih primera vizantijske umetnosti i arhitekture. U 15. veku Solun je postao raj za jevreje prognane iz Španije, koji su postali važan deo kulture, sve dok nisu poslati u koncentracione logore tokom nacističke okupacije, čime je okončan period od četiri stotine godina jevrejskog uticaja i društveno i ekonomski. Ovaj period približno odgovara okupaciji Grčke od strane Osmanlija.
Grad je potpuno obnovljen 20-tih godina prošlog veka i danas je Solun živopisan moderan grad koji emituje vibrantnu energiju 24 sata dnevno.
Velike avenije, parkovi i trgovi, drvoredi koji okružuju komercijalne ulice, stare kuće, zgrade neoklasičnog stila, stoje uz rame uz moderne stambene jedinice koje prolaze kroz bilo koji deo grada i predstavljaju jedno zanimljivo putovanje.
Prošlost i sadašnjost se sudaraju u starim tavernama, restoranima, luksuznim barovima, bouzouki klubovima gde možete slušati moderne grčke popularne pesme, rembetika. Bioskopi, pozorišta i trotoari prepuni kafića u kojima je non-stop gužva-to je ukratko opis Soluna.
Šta obavezeno videti u Solunu
U Arheološkom muzeju nalaze se pojedinačna umetnička dela, kao i iskopine iz šireg regiona Makedonije. Izložbe su organizovane u 6 različitih kolekcija: Praistorija Makedonije, Geneza gradova, Makedonija od VII v. p.n.e. do kasne antike, Solun: makedonska metropola i Makedonsko zlato (verovatno najbolji deo eksponata). Muzej vizantijske kulture otvorio je svoja vrata još 1994. godine i smešten je u izvrsnu zgradu arhitekte i slikara Kirjakosa Krokosa. Muzej je organizovan u 11 sala gde se prikazuju aspekti vizantijske i post-vizantijske kulture kroz izložbe iz Soluna i regiona Makedonije. Artefakti datiraju iz 4.v.p.n.e. pa sve do 19. veka.
Lefkos Pirgos, odnosno Bela kula je simbol grada Soluna. Ne možete je promašiti i nalazi se blizu Univerzitetskog centra. Izgrađena je u 15.veku i u jednom trenutku služila je kao zatvor za neposlušne janičare, vojnike sultana, koji su od svojih hrišćanskih roditelja odvođeni kao deca i obučavani za buduće elitne telohranitelje sultana Murata I.
Postoje dva spomenika koji su preostali iz rimske ere: Galerius luk – poznatiji kao Kamara i Rimski forum. Rotonda ili kako Grci kažu Rotoda, izgrađena je u 4.veku, a kasnije je pretvorena u hrišćansku crkvu. Jedna je od najstarijih i najimpresivnijih građevina Soluna. Rotonda je danas poznata i kao „Sveti Đorđe“ (Agios Georgios), čiji naziv duguje maloj crkvi Svetog Đorđa koja se nalazi preko puta zapadne kapije objekta.
Tokom vizantijskog doba, mnoge crkve su izgrađene u Solunu, a neke od njih su uključene u UNESCO listu svetske baštine. Jedna od ovih crkava je Agia Sofija koja je sagrađena u VII veku.
Naravno, ako dolazite iz Srbije ne smete propustiti da posetite Zejtinlik - srpsko vojničko groblje u Solunu u čijem su sklopu smešteni grobovi srpskih, francuskih, italijanskih, engleskih i ruskih vojnika poginulih u borbama i proboju Solunskog fronta u Prvom svetskom ratu.
Centralne zone u Solunu
Solunski centralni trgovi su Platija Aristotelis, koji se proteže sve do samog mora, pružajući izvanredan pogled na planinu Olimp (dom drevnih Bogova), koju možete videti kada je apsolutno vedro, i Platija Elefterijas (Trg Slobode). Aristotelov trg je dizajnirao francuski arhitekta i urbanista Ernest Hebrard, nakon što je veliki požar uništio veliki deo Soluna 1917. godine. Današnji oblik oformljen je 60-ih godina prošlog veka kada su završene zgrade hotela Electra Palace i Olympion bioskopa.
Kada ste u Solunu nikako nemojte da propustite da posetite ova dva trga, što je praktično i nemoguće, leti su ovo mesta prepuna kafića, restorana i radosnih ljudi, a upravo odatle protežu se i dve najveće šoping ulice, Egnatia i Tsimiski. Ladadika kvart je oblast koja je pandan atinskom Psiriju u kojoj se nalaze mnogobrojni barovi, kafei, bistroi, restorani i taverne.
Naselje Kalamaria je moderno područje na istočnoj ivici grada, s pogledom na veliku marinu i zaliv Thermaikos. Postoji zeleni park iznad mora i brojni restorani, barovi i kafići koji predstavljaju žilu kucavicu za mnogobrojne mlade ljude i porodice.
Šta obavezno i gde probati u Solunu
Grci obožavaju da jedu i veliki su gurmani. Ne smete propustiti trigona panooramatos što je neka vrsta trouglastih peciva sa raznovrsnim punjenima. Postoje slana i slatka. Ukoliko ste mislili da ste do sada pojeli najlepši đevrek-varate se. Grci imaju "kuluri" đevrek koji je poznata užina i uglavnom ga prodaju ulični prodavci. Preukusan je. Ne propustite još i pite punjene feta sirom, grilovani sir, pilav sa školjkama, izobilje svežih morskih specijaliteta, pohovane tikvice i još mnogo toga. Topla preporuka je da posetite meze bar Molyvos, kao i restorane Sempriko, Mageires, Mia Feta Bar, Agioli ili Paparouna.
Gde odsesti u Solunu
Ukoliko ste u nedoumici gde da odsednete kada ste u Solunu, bilo da ostajete duže ili na putu ka daljim destinacijama odsedate samo kratko, naša preporuka je da to bude mali luksuzni butik hotel - Superior One. Superior One Boutique Hotel smešten je u prelepom neoklasičnom zdanju u samom centru Soluna u ulici Ionos Dragoumi 28. Enterijer hotela je savremen sa elementima industrijskog stila, a do svih atrakcija Soluna stiže se za nekoliko minuta hoda. Hotel je zaista sjajan i nećete pogrešiti.
Lako će vas osvojiti haotičnost Soluna, njegova lepota, živost istorija i kultura.
N.V.T.
